TCMB’nin Döviz Kredilerine Getirdiği Sınırlamalar ve Yeni Zorunlu Karşılık Kararları

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), döviz kredilerinde son dönemde yaşanan hızlı artışa karşı önemli düzenlemeler getirdi. Bu kararlar, finansal istikrarın korunması, parasal aktarım mekanizmasının desteklenmesi ve likidite fazlasının sterilizasyonunu amaçlıyor.

Döviz Kredilerine Yüzde 2 Büyüme Sınırı

TCMB, yabancı para kredilere aylık yüzde 2 büyüme sınırı getirerek, sınırı aşan kredi tutarının Türk lirası cinsinden zorunlu karşılık olarak bir yıl boyunca bloke edilmesine karar verdi. Bu düzenleme, dövizle borçlanmanın kontrol altına alınmasını hedefliyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, Türk bankalarındaki döviz kredi hacmi 1 Ocak ile 17 Mayıs arasında 15,9 milyar dolar artmıştı. TCMB’nin bu hızlı yükselişe müdahale etmesi, döviz kredilerinin daha sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesini sağlamak için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.

TL Kredi Faizlerinin Yüksek Olması ve Döviz Kredileri

TL kredi faizlerinin yüksek seviyelerde seyretmesi ve döviz kurlarındaki yatay trend, ihracat geliri olan firmaların döviz cinsi kredilere yönelmesine neden oldu. 2018 ve 2021 yıllarındaki döviz krizi, reel sektörü ciddi şekilde etkileyerek, net döviz pozisyonu açığını altı yılda 100 milyar dolardan fazla azaltarak 2023 sonunda 81,5 milyar dolara indirmişti. Ancak, son dönemde dövizle borçlanmada yeniden bir artış gözlemlendi.

Türk Lirası Mevduat ve KKM Hesaplarına Zorunlu Karşılık Artışı

TCMB, Türk lirası mevduat ve kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarına uygulanan zorunlu karşılık oranlarını artırdı. Bu zorunlu karşılıklar 24 Mayıs 2024 tarihinde yürürlüğe girecek. Zorunlu karşılık faiz ve komisyon uygulamalarında da değişiklikler yapıldı.

KKM Hedeflerinde Değişiklikler

Kur korumalı mevduatın TL’ye geçişine ilişkin hedef korunurken, yenileme dahil toplam hedef yüzde 75’e düşürüldü. Tüzel kişi KKM ile gerçek ve tüzel kişi YUVAM hesapları bir sonraki hesaplama döneminden itibaren toplam hedef hesaplamasından çıkarıldı. Toplam hedefin sağlanması halinde, KKM için tesis edilen zorunlu karşılıklara uygulanan faiz oranı politika faiz oranının yüzde 40’ına düşürüldü.

Sonuç ve Beklentiler

TCMB’nin döviz kredilerine yönelik aldığı bu önlemler, piyasalarda istikrarın sağlanması ve dövizle borçlanmanın kontrollü bir şekilde yönetilmesini amaçlıyor. Bu adımlar, hem döviz kuru üzerindeki baskıları azaltmayı hem de Türk lirasının değerini korumayı hedefliyor. İlerleyen dönemlerde bu kararların etkileri, finansal piyasalarda yakından takip edilecek ve gerektiğinde ek önlemler alınabilecektir.

---

Bu yeni düzenlemeler, Türkiye’nin ekonomik istikrarı ve finansal sağlığını korumak adına atılmış önemli adımlar olarak değerlendiriliyor. Piyasa aktörlerinin bu değişikliklere uyum sağlaması, genel ekonomik dengeler açısından büyük önem taşıyor.